Eşcinsellere yönelik ayrımcılık bir fobi mi?
Berk Efe
Evli olduğu kadına şiddet uygulayan erkekle
ilgili bir haber duyduğumuzda “Bu adam ruh hastası herhalde”
diyebiliyoruz kimi zaman.
Bunu dediğimizde, belki rahatlıyoruz, belki
kendimizce bir açıklama getirmiş oluyoruz. Bir taraftan da bu şiddete
zemin hazırlayan bir yığın meseleyi görmezden gelmiş oluyoruz. Örneğin,
erkeğe böyle bir şiddeti kullanma yetkisini veren toplumsal değerleri,
bu şiddeti mümkün kılan aile kurumunu ve bu kurumu mümkün kılan sınıflı
toplum yapısını gözardı ediyoruz.
Bu eğilime ve çeşitlerine genel bir başlık
olarak “Psikolojikleştirme” ismini takmak mümkün. Psikolojikleştirme,
bir dizi sosyal, politik, kültürel, ekonomik özellikleri ve nedenleri
olan bir durumu, bireyin içsel yapıları ve psikolojik durumu ile
açıklama eğilimine verilen isim. Bu tarz psikolojikleştirmelerden biri
de yaygın bir söylem olan homofobi kavramsallaştırmasında yaşanıyor.
Homofobi, pek çok kaynakta eşcinsellere
yönelik korku ve nefret olarak tanımlanıyor. Özellikle eşcinsellere
yönelik şiddet eylemlerinde, eşcinsel ve transgender cinayetlerinde, bu
şiddet eylemlerinin faillerinin homofobik olduğu öne sürülüyor.
Eşcinsellik karşıtlığı bir fobi mi?
Psikoloji kaynaklarına bakacak olursak
fobi, herhangi bir durum, nesne, aktivite, insan veya hayvana karşı
duyulan irrasyonel, dayanılamaz, engellenemez ve devamlı bir korku
olarak tanımlanır. Fobiye sahip olan kişi, bu korkuyu yaratan uyarandan
kaçmak için sürekli ve irrasyonel bir arzu içerisindedir. Bu korku
kişinin kontrol edemediği bir düzeye gelmişse ve hayatını kötü yönde
etkilemekteyse, anksiyete bozuklukları kategorisinde yer alan fobi
tanısı koyulur.
Psikolojinin hastalık kategorileri arasında
homofobi bulunmuyor. Buna rağmen, farklı psikoloji disiplinleri,
homofobi üzerine birbirinden farklı açıklamalar üretiyor. Bu
açıklamalarda eşcinsellere yönelik nefret ya da ayrımcılık, ‘homofobik
kişi’nin içsel yapısında, zihinsel modellerinde aranıyor.
Kavramın asıl yaygınlık bulduğu kullanım
alanı ise politik alan ve gündelik yaşam. Örneğin, eski Kadın ve
Aileden Sorumlu Devlet Bakanı Aliye Kavaf “Eşcinsellik Hastalıktır”
dediği zaman, bu sözleri homofobi ile açıklamak oldukça yaygın. Böylece,
onun bu davranışını irrasyonel bir korkuya bağlamış oluyoruz. Kaynak -Tamamı Altüst Dergisi